Дзярждэпартамэнт ЗША: Ключавой тэмай дыялёгу з беларускімі дэмсіламі стала катастрофа ў галіне правоў чалавека

Сьвятлана Ціханоўская на сустрэчы ў Дзяржаўным дэпартамэнце ЗША, 6 сьнежня 2023 году.

Ключавой тэмай стратэгічнага дыялёгу ўраду ЗША зь беларускім дэмакратычным рухам і грамадзянскай супольнасьцю 6–8 сьнежня ў Вашынгтоне стала «катастрофа ў галіне выкананьня правоў чалавека, якой рэжым у Менску наўмысна падвяргае народ Беларусі пасьля сфальсыфікаваных прэзыдэнцкіх выбараў 2020 года».

Пра гэта гаворыцца ў рэлізе Дзярждэпартамэнта ЗША.

Як паведамляе «Позірк», у рэлізе адзначаецца, што «дыялёг, які прайшоў пад сустаршынствам беларускага дэмлідара Сьвятланы Ціханоўскай і намесьніка памочніка дзяржсакратара Злучаных Штатаў па справах Эўропы і Эўразыі Крыстафэра Сьміта», сабраў «прадстаўнікоў шматлікіх урадавых устаноў ЗША з шырокім колам беларускіх дэмакратычных актараў, у тым ліку палітычных лідараў, прадстаўнікоў грамадзянскай супольнасьці, незалежных журналістаў, праваабаронцаў, юрыстаў, прафсаюзных лідараў, навукоўцаў і простых беларусаў».

Паводле інфармацыі Дзярждэпартамэнту, «абодва бакі асудзілі жахлівае абыходжаньне з беларускімі палітвязьнямі», а таксама «заявілі пра неабходнасьць падтрымаць іх рэабілітацыю і рэсацыялізацыю». Пры гэтым ЗША працягваюць заклікаць «неадкладна і безумоўна вызваліць і рэабілітаваць амаль 1.500 палітычных зьняволеных рэжыму». Амэрыканскі бок шукае спосабы «падтрымаць намаганьні па рэабілітацыі іх і іх сем’яў».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Франак Вячорка: «У стратэгічным дыялёгу былі прадстаўленыя практычна ўсе групы дэмакратычнага руху, яго немагчыма згарнуць»

Падчас дыялёгу было заяўлена, што ЗША працягнуць прыкладаць намаганьні ў справе прыцягненьня рэжыму Аляксандра Лукашэнкі «да адказнасьці за парушэньні ў Беларусі і за мяжой». Сьведчаньнем таму названыя санкцыі, уведзеныя 5 сьнежня ў дачыненьні да 11 кампаній і 8 фізычных асоб, якія «садзейнічалі або былі саўдзельнікамі злачынстваў рэжыму».

У паведамленьні гаворыцца, што спэцыяльны офіс Агенцтва ЗША па міжнародным разьвіцьці (USAID) для падтрымкі беларусаў будзе адкрыты ў Вільні ў сьнежні. Адзначаецца, што USAID супрацоўнічае з беларускім народам на працягу 20 гадоў, і новы офіс стане доказам працягу партнэрства з беларусамі, якія «імкнуцца да сувэрэннай, дэмакратычнай і квітнеючай краіны».

ЗША маюць намер «ініцыяваць абмены і іншыя праграмы, скіраваныя на прасоўваньне і абарону ўнікальнай нацыянальнай і культурнай самабытнасьці беларусаў, уключаючы іх мову, літаратуру, мастацтва і гісторыю».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: «Гістарычная падзея: такое ў амэрыканцаў ёсьць толькі зь Беларусьсю»


Дзярждэпартамэнт адзначыў, што ўдзельнікі стратэгічнага дыялёгу абмеркавалі пытаньні, зьвязаныя з «будучым эканамічным разьвіцьцём дэмакратычнай Беларусі, важнай роляй беларускіх дыяспар, ціскам, які чыніцца на незалежныя СМІ, процідзеяньнем дэзынфармацыі і прапагандзе», а таксама «аказаньнем дапамогі Беларусі ў абароне і аднаўленьні свайго поўнага сувэрэнітэту».

Адзначаецца, што амэрыканскі бок непахісна працягвае падтрымліваць «памкненьні беларускага народа да суверэннай, дэмакратычнай будучыні» і вітае «мужных беларусаў, якія многа чым рызыкавалі і працягваюць рызыкаваць дзеля дасягненьня гэтай мэты».

ЗША і прадстаўнікі беларускага дэмакратычнага руху «дамовіліся склікаць у бліжэйшыя месяцы працоўныя групы для працягу важных дыскусій, распачатых у рамках стратэгічнага дыялёгу».

ГЛЯДЗІЦЕ ТАКСАМА: Ціханоўская разьлічвае распрацаваць сумесную з ЗША «стратэгію па Беларусі»

Стратэгічны дыялёг Беларусь — ЗША

Неабходнасьць выпрацаваць праграму стратэгічнага дыялёгу ў сакавіку 2023 году абвясьціла намесьніца дзяржаўнага сакратара ЗША Вэндзі Шэрман.

На яе думку, гэта дасьць магчымасьць Дзяржаўнаму дэпартамэнту ЗША, USAID і іншым структурам ураду ЗША арганізавана і мэтанакіравана сесьці за стол перамоваў з усімі ўдзельнікамі беларускага дэмакратычнага руху — з максымальна шырокім прадстаўніцтвам, ад палітычных інстытутаў да грамадзянскай супольнасьці, арганізацый, незалежных СМІ, прыватнага сэктару.

Перамовы праходзяць, каб разам вызначыць, як далей Злучаным Штатам падтрымліваць разьвіцьцё беларускай грамадзянскай супольнасьці і палітычных інстытутаў, як ЗША будуць далей падтрымліваць прыватны сэктар у выгнаньні, а таксама беларускія незалежныя СМІ.

Амэрыканскі бок акрэсьліў, што жадае бачыць шырокае кола беларускіх дэмакратычных суб’ектаў, у тым ліку:

  • палітычных лідэраў;
  • прадстаўнікоў грамадзянскай супольнасьці;
  • незалежных журналістаў;
  • праваабаронцаў;
  • юрыстаў;
  • лідэраў прафсаюзаў;
  • навукоўцаў.

Раней прадстаўнікі Офісу Ціханоўскай і і галоўны намесьнік памочніка дзяржаўнага сакратара ЗША ў супрацоўніцтве зь міжнароднымі арганізацыямі Дэвід Макфарлан абмяркоўвалі спосабы недапушчэньня сяброўства Беларусі ў Радзе Бясьпекі ААН у 2024–2025 гадах (па квоце Ўсходняй Эўропы) і арганізацыю слуханьняў па Беларусі ў Радзе Бясьпекі ААН, «каб патлумачыць важнасьць краіны для бясьпекі рэгіёну».

Амэрыканскія сэнатары Джын Шагін і Роджэр Уікер пасьля сустрэчы са Сьвятланай Ціханоўскай заснавалі двупартыйную групу «Вольная Беларусь». Яны таксама ўзначалілі двупартыйную рэзалюцыю, якая пацьвярджае падтрымку ЗША беларускага прадэмакратычнага руху, які летась аднагалосна прыняў Сэнат.

На 6-8 сьнежня 2023 году ў Вашынгтоне прызначаны першы Стратэгічны дыялёг Беларусь — ЗША.

Зь беларускага боку ў ім возьмуць удзел Сьвятлана Ціханоўская, прадстаўнікі яе офісу, Аб’яднанага пераходнага кабінэту, Каардынацыйнай рады, праваабарончага цэнтру «Вясна», Беларускага прэс-клюбу, «Кібэрпартызанаў» і іншых арганізацый, а таксама незалежных СМІ.

У першым дыялёгу абмяркоўваюць пытаньні правоў чалавека і шляхі вызваленьня палітзьняволеных, разьвіцьцё прыватнага сэктару Беларусі, пагрозы сувэрэнітэту Беларусі з боку Расеі. Асобным пунктам перамоваў стане абмеркаваньне візавай і міграцыйнай праблематыкі.