“Расейская зьнявага да замежжа традыцыйная”

Вось якім бачыцца дзень 25 студзеня розных гадоў мінулага праз публікацыі ў беларускай прэсе.

* “Оршанский вестник” у 1918 годзе друкуе загад па міліцыі гораду Воршы: “У адносінах да публікі міліцыянты павінны быць ветлівыя і карэктныя, у супрацьлеглым выпадку будуць звальняцца са службы і аддавацца пад суд, таму што яны служаць для насельніцтва. Акрамя таго, павінны стаяць на варце грамадзкай бясьпекі і садзейнічаць працоўнаму народу ў заваяванай свабодзе”.

“Самагонакурэньне ў нашых вёсках шырыцца, — піша ў “Беларускай вёсцы” ў 1928 годзе селянін Сьмілавіцкага раёну Рыгор Ліпай. — Перад сьвятамі ў кожнай вёсцы працуе дзесяткі самагонных апаратаў. У гэтым годзе перад калядамі аднымі міліцыянэрамі было затрымана да 25 самагонных апаратаў. Нядаўна наш райвыканком разгледзіў 124 справы самагоншчыкаў. Але вось бяда! На самагоншчыкаў накладаецца малы штраф. 124 гаспадары-заможнікі павінны заплаціць усяго 2 тысячы 512 рублёў. Другі багацей заплаціць 5 рублёў штрафу і сьмяецца”.

“Бацькаўшчына” ў 1948 годзе са спасылкай на “Ню-Ёрк Таймс” піша: “Асновы расейскае цэнзуры ляжаць у традыцыях, прыродзе й мэтах расейскіх урадаў наагул і савецкага ўпаасобку: яны існуюць ужо 300 год, і пераход ад царызму да бальшавізму нічога ў гэтым ня зьіначыў. Расейская зьнявага да замежжа традыцыйная, і цэнзура, што спачатку была чыста абарончым захадам, із часам сталася зброяй улады. Гэткім парадкам яе трэба ацэньваць як баромэтр расейскага дачыненьня да Заходу”.